Uganda blog 3 – 17 juli
Door: Valerie
Blijf op de hoogte en volg Valerie
17 Juli 2016 | Oeganda, Wakiso
Er zit een beetje vertraging in de blog door het drukke weekend van Masaka. Zoals ik al aangekondigd heb in mijn vorige blog, zijn Marloes en ik vorig weekend op bezoek geweest bij de andere twee meiden die stagelopen in Uganda. Zij verblijven echter in het plaatsje Kiwangala. De dichtst nabijgelegen 'grote' plaats is Masaka. Ik zeg 'grote' tussen aanhalingstekens, omdat zij het steeds zo noemden als zij het over Masaka hadden. Marloes en ik hadden dan ook iets soortgelijks als Kampala verwacht, maar dan natuurlijk wel iets minder druk… Nou, vergeleken met Kampala was het bijna een spookstad! Maar wat lekker om eens in een stad te lopen zonder al die gekte. We konden gewoon, na één keer links en één keer rechts te hebben gekeken, in één keer oversteken! Het moest niet gekker worden. Maar toen de boda boda ons ook nog eens (met ons tweeën op één boda) voor máár 2000 shilling voor een afstand waar wij in Kampala 5000 shilling voor betalen, dacht ik even dat kan niet. Ik wilde de chauffeur al bijna twee keer 2000 geven, omdat ik dacht misschien bedoelt hij 2000 shilling per persoon. Ook hoefden we geen doodsangsten uit te staan en met vastgeklampte knietjes tussen alle massa door te manoeuvreren. Heerlijk! Sommige stukken zijn ook wel zo in Kampala natuurlijk, vooral als we in het luxere gedeelte komen, merk je dat het verkeer afneemt en de gekte al helemaal, maar dat was toch echt anders! Ook was de lucht zuiverder hadden wij het idee. In Kampala hangt toch meer die 'smog' door alle uitlaatgassen van duizenden en honderden boda boda's en taxi's. Maar nu verklap ik eigenlijk al hoe Masaka was, terwijl er nog een hele week aan voorafgegaan is. Eens even kijken wat ik jullie daarover kan vertellen…
Maandag heb ik voor het eerst het 'circuit' geïntroduceerd in de klas. Werken in circuitvorm biedt de gelegenheid om verschillende activiteiten te doen ik kleinere groepen. Qua activiteiten kun je heel vrij zijn en denken aan samenwerking of juist niet. Maar natuurlijk koos ik hier voor dat eerste! Eerst dacht ik namelijk: oei, zijn er wel genoeg materialen… maar juist het delen van materialen en het samenwerken is het de uitdaging. Dus gooide ik het er expres in. Het circuit bestaat uit vier verschillende activiteiten/groepen. In de mathematicsgroup zijn ze aan de slag geweest met rekenspelmateriaal, zoals mini-loco. In de Englishgroup deden ze een woordenzoeker met daarin alle woorden van de week. De gamesgroup deden puzzels, omdat ik heb gezien dat dat nog wel een vaardigheid is die zij moeilijk vinden. Vaak zien zij het als een kwestie van proberen tot het past, in plaats van te kijken naar wat er nou precies op de stukjes staat en of het 'kantstukjes' zijn. Ja, deze kinderen leren hun puzzeltechniek niet zoals ik bij hun opa en oma. Zoals de hondjes in de blauwe mand, poeh die mand was wel voor bijna-gevorderden, haha. Dus dat probeer ik ze hier ook te leren, kijken naar de kleuren en de plaatjes op de puzzelstukjes en beginnen met de hoekjes en de randjes. Want ook de randstukken zitten ze te passen in het midden van de puzzel. De laatste activiteit was de buidlinggroup. Zij mochten creatief zijn met constructiebouwmateriaal van HEROS waarbij de kinderen ook echt (plastic) bouten en schroeven gebruiken, wielen, plankjes met gaten erin. De kinderen vonden het super om te werken in deze vorm! En wat was ik vanaf het begin al trots toen ik zag dat, vooral de rekengroep, heerlijk samenwerkte met de materialen. Om de beurt mochten ze een steen neerleggen en ze hielpen elkaar bij het beantwoorden. Geweldig! Maar ook de andere groepen werkten samen, hoor. De woordenzoekers hielpen elkaar bij het vinden van woorden en de kinderen werkten in tweetallen bij het maken van de puzzels. Op dinsdag zouden we dit dus weer doen, alleen rouleren dan de spellen (normaal gesproken de groepen, maar ze wisten nu zo goed waar ze zaten dat het mij handiger leek om de spellen te rouleren). Ze hadden al snel door hoe het in elkaar stak!
Eigenlijk was de week snel voorbij, omdat er woensdag een nationale feestdag was en op vrijdag topical tests gehouden werden. Het was nog wel even spannend op welke dag de feestdag zou vallen, aangezien dit te maken had met (de stand van?) de maan. Op die manier wordt bepaald wanneer de Ramadan voor de moslims afgelopen is. Eigenlijk hoopte ik dat het dinsdag zou zijn, omdat woensdag een drukke, volle, leuke dag is op stage, zoals verschillende lessen en in de middag de dancing club. Toen wij op maandag na stage naar huis liepen was het nog steeds een verrassing of we de volgende dag stage zouden hebben of niet… Oké, dus half voorbereiden, half in afwachting, de volgende ochtend gewoon op tijd opgestaan en in afwachting op een berichtje van mijn klassenteacher. 'HELLO IT IS A WORKING DAY', berichtte zij mij in de ochtend. Dus dinsdag toch op naar stage. Dat zou betekenen dat woensdag de feestdag zou zijn en er dus geen school zou zijn. Daar baalde ik wel van! Een gebroken weekje dus. Het gaf ons wel de gelegenheid om thuis een beetje aan te rommelen. We hebben alvast wat gewassen, omdat we daar dat weekend vanwege Masaka waarschijnlijk geen tijd voor zouden hebben. Ons ontbijt bestond weer een keertje uit wentelteefjes. Eerlijk gezegd hadden we niet alleen maar oud brood en hebben we wat uit de vriezer gehaald, maar omdat onze vriezer niet helemaal goed werkt (en de stroom nog wel eens uitvalt) is het brood dat bovenop ligt ook vaak droog. Dus dat hebben we gebruikt. Het was immers Suikerfeest dus we hadden wel iets speciaals verdiend. Het leuke aan koken hier vind ik nog steeds dat je alles op gevoel moet doen. We hebben nog heel wat klaar gemaakt, zoals je hebt gelezen in eerdere verhalen, maar alles gaat op gevoel en met schatten. Daar leer je toch wel van koken! De wentelteefjes waren weer heerlijk gelukt (al zeg ik het zelf) en smaakten wat mij betreft net als thuis.
Terwijl ik dit aan het typen ben is het zondag 17 juli en dat betekent dat ik best ver terug moet denken en dat valt nog niet mee! Dan roep ik Marloes (die op dit moment in de keuken staat te wassen): ‘Marloes, wat hebben we toch ook al weer gegeten op woensdag?’ En zij antwoordt dan: 'Géén idéé.' Er wordt diep nagedacht tot het moment dat één van ons zich een detail kan herinneren wat ons weer aanknopingspunten geeft tot verdere ontdekkingen. 'Oja, 's ochtends hadden we iets speciaals, wentelteefjes.' 'Oh, dan hadden we 's avonds pasta met pestosaus, want daar gebruiken we altijd maar de helft van en dat moesten we deze week, de week na Masaka, nog opmaken.' Zo gaat dat dan.
Soms als we niet zo'n trek hebben ’s avonds, of we zijn ook pas laat thuis, zetten we 'snacks' op tafel. Eerst was dit meer voor het weekend, maar het weekend laat zich steeds vaker te wensen over, want vaak is er wel één van ons vermoeid, hoofdpijn, niet helemaal lekker of druk met iets, nou ja, gezellig dus hier. Haha, nee hoor, maar we maken er altijd wel iets van. Het snackassortiment wordt wel iets aangepast, want het bakje chips of een nootje blijft in de kast. Het assortiment door de weeks bestaat vaak uit iets van: avocadodipsaus (avocado, beetje water, kerriepoeder, pinch of salt en dan soms nog wat extra, zoals feta/komkommer/kwark, maar de basis is eigenlijk al super lekker), reepjes wortel, komkommer (als we het hebben), tomaat, watermeloen of ananas en creamcrackers. Doordat onze lunch best massief is wat betreft koolhydraten en ook vaak behoorlijk vet (en er wordt veel gebruik gemaakt van frituren) hebben we tijdens onze avondmaaltijd toch wel vaak de behoefte aan GROENTE en zo PUUR mogelijk eten. Nou met die snacks zit dat dus wel goed.
Op donderdag heb ik winkeltje gespeeld met P3. Ik gaf iedere groep een boodschappenlijstje. Eerst moesten ze aan de hand van een prijzenlijst uitrekenen hoeveel geld ze nodig hadden (optel- en afrondvaardigheden) en in de winkel moesten ze uitrekenen hoeveel wisselgeld ze kregen (optel- en aftrekvaardigheden). Erg leuk, het duurde alleen wel wat langer waardoor de zelfstandige verwerkingsopdracht die ik bedacht had, niet meer lukte. Maar in ruil daarvoor hadden de kinderen een leuke les gehad met samenwerking erin, dus vooruit.
Vrijdag was het tijd voor de topical tests. Op woensdag had ik alvast de toets voor mathematics voorbereid, omdat ik dit vak verzorg in P2. Leuke ervaring trouwens, om zelf een toets op te mogen stellen. Het leert je als leerkracht ook echt in te zien waar je aan werkt met de kinderen en wat je nou precies terug wilt zien in een toets. Donderdags heb ik van de leerkrachten van P2, P1 en P3 nog wat schriftjes ontvangen waarin zij de toetsen uitschrijven. Gezien het feit dat ik een (eigen) computer heb en mijn computerbehendigheid en typvaardigheid en -snelheid toch wel hoger liggen (papa, zelfs jij bent nog snel en behendig vergeleken met deze leerkrachten), heb ik tot dusver nog steeds aangeboden om hen te willen helpen bij het uit typen ervan, zolang zij de toetsen bedenken en alvast opschrijven. Wat zijn ze toch blij met dit aanbod, daar doe ik het natuurlijk voor.
Na de toets van mathematics moesten de kinderen van mij zelfstandig de 'number of today' opdracht in hun schrift maken, zodat ze iets te doen hadden als ze klaar waren om storen en praten zoveel mogelijk te voorkomen. Maar dat zit er toch nog niet helemaal in… Een opdracht maken in je schrift? Na een toets? Maar is het dan een les, teacher? Moeten we dan werken zoals normaal? Maar ik mag niet praten? Ja, dus je bent alsnog heel druk met uitleggen, hoewel de kinderen deze zelfstandige oefening inmiddels al vaak gedaan hebben. Sommige kinderen kunnen het ook wél heel goed, hoor. Zij vinden het dan ook een hele leuke opdracht en vragen ook regelmatig: 'Teacher, are we going to do the number of today?' met glinsterende ogen, dichtgeknepen handjes en een lachende mond. Soms is het antwoord helaas nee (dan laten ze hun hoofd hangen 'aaah') en soms is het ja ('YES!'). Ik denk dat het ook komt, omdat ik voor deze opdracht stickers gebruik om aan te geven in hoeverre zij het goed gedaan hebben. Ik heb grote en kleine stickers met leuke plaatjes en tekstjes, zoals: good job, super star, 100%, WOW of excellent. Ze bladeren dan ook altijd gelijk naar de achterkant van hun schrift als we mathematics gaan doen, om te zien of ze iets hebben gekregen voor het werk dat ze gemaakt hebben als we the number of today hebben gedaan. Op vrijdag hebben we ook het circuit afgemaakt, vanwege de gebroken week. Ik was wel blij dat ik dus voor vier activiteiten heb gekozen, in plaats van vijf (voor iedere middag van de week), omdat ik nu wat meer speling heb, mocht er een dag uitvallen, iets speciaals zijn of om andere redenen het circuit niet door kunnen gaan. Als de week wel gewoon 'normaal' verloopt wilde ik de overige dag, vrijdag, gebruiken voor creatief werk om de week gezamenlijk mee af te sluiten. Dat heeft namelijk ook wel wat gemoedelijks, gezamenlijk en sfeervols dacht ik zo. Daarbij vinden de kinderen het ook heel leuk om creatief werk te maken. Maar nu gebruikten we het om het circuit af te ronden.
De hele dag keek ik al uit naar ons avondeten, ROLEX! De gevulde chapat met wortel en wat andere groenten (zoals ui en groene paprika, nou ja, vooruit dan maar het smaakt mij lekker) een geklutst ei erop (twee stuks) en wat tomaat en koolsla. Donderdagavond tijdens de bereiding van ons avondeten deed het gas namelijk al een beetje vreemd. Later toen ik een pannetje water opzette voor een kopje koffie (de waterkoker werkt niet meer helemaal zoals van hem verwacht wordt helaas, maar dat is weer een ander verhaal), hoorde ik halverwege prrfft, pffsst, pfffff….. en de vlam was uit. Het gas was op! Onze grote blauwe fles met gas heeft het ongeveer vier en een halve maand gedaan en was nu dan toch echt op, zijn laatste restje adem uitgestoten. Ik kan jullie geruststellen dat het water warm genoeg was voor mijn kopje koffie, hoor (ja, ja, het is survivallen en behelpen hier hoor!). Maar goed dat we naar Masaka gingen dachten we.
Zaterdag zijn we al vroeg vertrokken omdat de rit naar Masaka ongeveer vijf uur in beslag neemt. Dus om half 9 ’s ochtends zaten Marloes en ik in de taxi naar Kampala (bepakt met slaapspullen natuurlijk). Vanaf daar zouden we in een grotere bus moeten stappen, genaamd een coaster-bus. Deze hadden wij vrij snel gevonden met behulp van een jongeman die zo vriendelijk was ons op sleeptouw te nemen. Wel grappig dat we een vreemd iemand zomaar in vertrouwen nemen en ons laten begeleiden door de drukke taxiplaats. Maar goed, je moet ook wat en eigenlijk gaat het altijd gewoon goed en zijn de mensen die op de taxiplaats werken heel behulpzaam.
Eenmaal in de bus, dachten we dat de bus al behoorlijk vol zat. Tenminste alle stoelen die we zagen waren zo goed als gevuld. We wisten dat de bus pas zou gaan rijden als alle stoelen vol zijn, zoals alle taxi's eigenlijk. Maar toen er nog meer mensen binnen werden gelaten, keek ik even vreemd op. Hoe kan dat nu, we zijn toch vol? Maar blijkbaar moest het gangpad ook nog gevuld worden! Daar zaten nog klapstoeltjes verstopt namelijk. Uiteindelijk hebben we dus toch nog heel erg lang moeten wachten, ik denk minstens een uur, voordat de bus wegreed, maar er was genoeg te zien! Verkopers kwamen af en aan, zowel in de bus als buiten de bus, met van alles en nog wat. Nieuwe schoenen nodig? Die koop je gewoon even door het raampje van de bus. Geen probleem. Eerst even passen natuurlijk, terwijl er totaal geen ruimte is. Nog telefoon accessoires nodig? Sieraden misschien? Zonnepanelen? Cakejes, zakken brood, keelsnoepjes, medicijnen of wat te drinken. Als je een lege boodschappentas had meegenomen, zou je deze met gemak kunnen vullen. Marloes en ik hielden het maar bij wat te drinken en een cakeje (?) omdat deze er zo lief uitzag door zijn mooie versiering van witte en roze glazuurkronkeltje en krulletjes. Deze werden verkocht door twee grote, stoere kerels met een roze hesje aan. Daar moesten we natuurlijk even van smullen! De cakejes dan, hè…
De reis verliep heel soepel. Eerst vroeg ik mij af hoe we met zo'n grote bus het drukste gedeelte van Kampala uit zouden geraken, maar dat was zo gepiept. Al snel reden we door nieuwe gedeeltes van Kampala en daarbuiten die wij nog niet eerder gezien hadden. Als je de stad eenmaal uit bent, zie je al snel weer de mooie natuur die Uganda ook heeft. Vooral bananenbomen, heel veel bananenbomen. Het was een heerlijke, maar lange, reis en heb weer heel veel gezien van Uganda. De mensen, de hutjes, de huisjes, de kleine akkertjes, de koeien en geiten en af en toe de 'kleine stadjes/dorpjes' waar je doorheen rijdt waar weer druk van alles verkocht wordt, zoals marktjes met groenten en fruit, vlees dat aan de haken hangt, lappen stof, hardwarestores met bouwspullen, zaden en spullen voor akkerbouw, pharmacy en andere kleine winkeltjes waar ze altijd met trots op gevels en uithangborden laten zien dat ze airtime verkopen (het beltegoed hier).
Masaka was veel rustiger dan wij verwacht hadden. Het was voor ons doen gewoon 'gemoedelijk' in vergelijking met Kampala. En zoals ik al eerder had omschreven, op sommige plekken, bijna een spookstad. We hebben met de meiden wat gedronken en later ook gegeten op hun favoriete plekjes van de stad: Plot 99 (Belgische eigenaresse) en Café Frikadellen (Deense eigenaar). Beide plekken waren heerlijk, rustig, relaxed en heel mooi. Plot 99 bood ons een prachtig uitzicht terwijl ik aan mijn cappuccino met Belgische chocolade nipte. Het lag gelegen op een heuvel waardoor je weer andere bergen en heuvellandschap kon zien. Het weer was mooi, warm en de lucht erg puur, de wind maakte het verkoelend. Het was heerlijk om hier te zijn. Voor ons was het gewoon tot rust komen hier. Daarna hebben ze ons meegenomen naar 'hun supermarkt' waar ook wij wat dingetjes hebben gekocht, omdat we immers zelf geen boodschappen konden doen dat weekend. Daarna hebben ze ons de markt laten zien. Wat hadden ze veel zeg! En het zag er goed uit! We zagen weer eens sperziebonen en rode biet. Dat konden wij natuurlijk niet laten liggen!
Na het avondeten bij Plot 99 (visvingers, met Belgische patat en tartaarsaus voor mij) zijn we op boda boda's op weg gegaan naar de taxi die ons naar hun verblijfplaats Kiwangala zou brengen. De tocht op de boda was óók heerlijk! Alle ruimte en mooie omgevingen. Het leek wel een tochtje! Toen we bij de taxiplaats aankwamen, had ik eigenlijk de 'bekende taxi' verwacht. Toen ik zag dat de meiden op een personenauto afliepen, moest ik die verwachting even bijstellen. Gaan we met een normale privé taxi? Ook die gedachte moest ik al snel veranderen, want de mensen die om de auto heen stonden, bleken medereizigers te zijn: drie vrouwen, drie kinderen, vier mzungus en twee mannen, waaronder de chauffeur. Goed... Oké... In mijzelf moest ik natuurlijk heel erg lachen om dit avontuur en ik vond het ook absoluut niet erg en alleen maar leuk. Gelukkig konden we onze bagage in ieder geval zoveel mogelijk kwijt in de kofferbak! Ik kreeg een jongen van een jaar of 8/9 op schoot en naast mij zat een mevrouw met een kind van ongeveer 1 jaar (die onderweg ook nog even een sapje kreeg waar ik nog even een gaatje voor heb geprikt met mijn oorbel – ja, het kan echt allemaal). Ook Marloes zat op de achterbank met Margit, één van de andere meiden, op schoot en naast hen zat nog een mevrouw. Welgeteld zeven personen op de achterbank alleen al dus, in een 'vijf-personenauto'. Op de bijrijdersstoel zat Lotte samen met een meneer en op chauffeursstoel zaten een mevrouw (de moeder van het kind op mijn schoot) en de chauffeur zelf. Ergens tussen hun in zat nog een kind gepropt, die mij nog niet eens opgevallen was zelfs (ik zag ook niet zoveel, zoals je je misschien kunt voorstellen). Ik moest nog heel erg lachen om het idee dat de mevrouw voorin eigenlijk samen met de chauffeur op een stoel zat. Ik vroeg aan haar of zij misschien de koppeling indrukte en schakelde. Ik zag het helemaal voor me. De rit zelf was helemaal niet vervelend, de weg was goed te doen (veel beter dan onze weg naar Kampala). Het was wel zandweg, maar niet zo hobbelig en vol gaten. Ook kon er met grote vaart gereden worden, want het was allemaal afgelegen en niet druk. De ramen moesten wel dicht in verband met het zand en stof natuurlijk, dus het was bloedheet dat wel. Ongeveer een uur later kwamen we aan in Kiwangala. Bij het uitstappen moest ik even checken of mijn benen er nog aanzaten, omdat ik deze namelijk niet meer voelde, net als mijn hand. We liepen een stukje met onze spullen door het dorp heen wat natuurlijk weer heel bijzonder was. Nu liepen er namelijk vier muzungus! Al snel werden we tegemoet gelopen door hun buurjongetje, een schat van een jongen! Ik schat hem een jaar of 10. Hij kwam ons ophalen en liep met ons mee naar het huis van de meiden. Daar ontmoetten we ook de buurman, een jongere man met niet veel meer dan het geloof en het huis waar hij in woont. Het was toch wel heel speciaal, dit hoge bezoek, vond hij. Daarom zou hij de volgende ochtend een kip gaan slachten, zodat we kip konden eten. We lachten beleefd, maar ongemakkelijk dat het niet zozeer hoefde, maar het was zo goed bedoelt dat je ook niet onbeleefd wil overkomen. Het had ook wel weer iets interessants. Om 6 uur ‘s ochtends zou hij de kip gaan slachten samen met een vriend die om die reden kwam blijven slapen.
Lotte en Margit wonen ieders in een kamer van ongeveer 4 x 3 meter. De kamers worden van elkaar gescheiden door een muur met een deur. De eerste deur is de voordeur, dan kom je in de kamer van Margit, door die deur kom je in de kamer van Lotte en door de laatste deur loop je de ‘tuin’ in. Hier wassen zij af en wassen zij kleren, poetsen ze hun tanden, eten zij, koken zij en hier is ook hun wc en douche. De wc’s zijn een vijftal smalle betonnen hokjes van 70 x 100 cm met een (net iets te) klein gat erin. De douche is niet veel meer, alleen dan zonder gat in de grond. Hier hangen zij een douchezak aan een haakje (laag, niet hoog) en staan op die manier al bukkend te douchen. Ook moet alles met koud water gedaan worden, douchen, afwassen, wassen… zij halen hun water namelijk wel uit de waterput en komt niet zoals bij ons (gezuiverd) uit de kraan zowel heet als koud. Van binnen hadden de kamers wel allerlei muurschilderingen en teksten van voorgangers, zoals namen en datums, maar ook echte tekeningen. Marloes en ik sliepen in een kamer naast hun 'woning'. Het is een soort 'rijtjeshuis'. Omdat deze kamer leeg stond al hun hele verblijf hadden zij om de sleutel gevraagd en of zij deze kamer niet gewoon konden gebruiken. Er stond immers zelfs een bruikbaar bed in! Op die manier hadden Marloes en ik gewoon heel luxe een eigen slaapkamer waarin wij een tweepersoonsbed deelden. Het muskietennet hadden we zelf meegenomen, net als het beddengoed. Ik heb trouwens heerlijk geslapen daar. Ik heb er wel voor gezorgd dat ik nog een paar keer voor het slapengaan naar de wc ging, zodat ik 's nachts hopelijk niet hoefde en dat was gelukt.
Zoals afgesproken werd 's ochtends de kip klaargemaakt. De een hield de kip vast en de ander het mes. Het hoofd was niet een kwestie van afhakken, zoals wij eigenlijk hadden gedacht/gehoopt, maar ze moesten echt zagen met het mes. Dat was geen fijn idee. Ik heb liever dat het snel gaat voor zo’n beestje. Daarna werd de kip geplukt en in stukjes gesneden, zoals wij de stukjes ook kennen: pootjes, vleugels, borst, filet. De kip is gebakken in het oventje dat een paar studenten eens zelf gebouwd hebben met bakstenen. Het was 's ochtends, maar ik was toch heel nieuwsgierig naar de kip. Voorzichtig sneed ik een stukje af en voor ik het wist had ik de hele vleugel op gekluifd.
Ons ontbijt bestond verder uit een heerlijke ananas, stokbrood (was goed te doen) met Nutella pasta (gaf mij trouwens héél erg het gevoel dat ik op de camping zat, ook omdat we buiten ontbeten) en echt verse lemongrass thee geplukt uit eigen tuin, zowel de theebladeren als de lemongrass. Het smaakte heerlijk! Nog een beetje honing erin die wij zelf meegenomen hadden, vanwege onze zere kelen.
Na dit heerlijke ontbijt was het tijd om naar de kerk te gaan. Ik heb altijd gezegd, als ik naar Afrika ga, wil ik ook in de kerk geweest zijn. Er werd door iedereen gezongen en bewogen. Het is hier allemaal zo ritmisch en beweeglijk. Al snel hadden we ook allemaal kinderen op onze schoot of aanspraak met ze. Ze vinden alles zo interessant en komen graag bij je. Dus al snel zat ik met een meisje op schoot van een jaar of 6. Ze was gefascineerd door mijn handen en de handen van Margit. We moesten elkaar steeds highfives geven. Ook waren alle sierraden bijzonder interessant. Na wat prediken werd er door de dansgroep ook een dans uitgevoerd. Wat mooi om te zien en te horen, die Afrikaanse dans en muziek. Toen wij een uur later de kerk uitliepen, omdat het voor ons tijd was om te gaan, had ik een brok in mijn keel en tranen in mijn ogen, omdat ik het écht heel mooi vond.
We gingen weer met de personenauto naar Masaka toe. Deze keer zaten we op de achterbank met een mevrouw en een kind, ik zat bij Marloes op schoot, Margit zat ernaast en naast haar zat nog een man, in totaal zes dus. Voorin zaten op de bijrijdersstoel twee mensen en op de chauffeur stoel ook. Tien mensen deze keer dus. De kofferbak lag deze keer al vol met matooke en bloem/bonen en andere spullen, dus moesten we wel wat meer bagage bij ons houden deze keer. De auto zat alsnog vol dus! Wel heel luxe is dat we konden zeggen dat we graag bij Café Frikadellen afgezet wilden worden en dat was goed. dus konden we tot aan de deur van het café blijven zitten. Inmiddels waren alle andere passagiers ook al uitgestapt. Het rook bij het café heel lekker naar heg. Een geur die je hier niet snel ruikt, maar meer associeert met thuis of 'westerse vakantielanden'. We konden buiten zitten. Hier hebben we de tijd nog helemaal volgemaakt tot aan de tijd dat weer naar de plek zouden lopen waar wij met de bus terug naar Kampala zouden gaan.
De busrit was nu minder comfortabel, omdat wij een van de laatste passagiers waren en dus helemaal voorin zaten. Marloes in het gangpad op een klapstoeltje en ik zonder beenruimte tussen een man en een vrouw met een kind opgepropt daarvoor. Even dacht ik hoe ga ik dit zolang volhouden? Maar gelukkig werd ik al snel heel moe en heb ik toch onderweg even mijn ogen dichtgedaan. Af en toe stopte de bus, omdat er mensen uit moesten. Niet alleen mensen kwamen er uit de bus, ook werd overal van alles vandaan getoverd dat met hen meeging. Grote zware zakken, goed gevulde plastic tassen, kippen, kinderen… het kwam overal onder banken en stoelen vandaan en van boven uit de rekken. Nog net met licht kwamen we aan in Kampala. Hier gingen we weer naar onze vertrouwde taxi toe waar we al snel in konden stappen. In ons eigen dorp aangekomen hebben we wat avondeten gekocht, zoete aardappel, cassave en mandazi lagen er vers gebakken in de vitrines. Daarnaast kon ik een kippetje van de 'BBQ' niet weerstaan en Marloes ging verderop wat porridge halen. Ik kreeg nog een 'bonus' van de vriendelijke jongeman, een stokje met levertjes. Ach, lekker hoor!
Maandag brak onze en na laatste week aan op stage. Ik heb weer nieuwe activiteiten in het circuit gestopt. Deze week zouden er dezelfde groepen zijn, alleen was het thema 'working together'. Mathematics deed nu memorie met number pairs to 20 (omdat ik in de topical test had gezien dat er nog kinderen zijn die hier moeite mee hebben, maar ik hier niet nog een hele les aan wilde wijden). English maakte weer een woordzoeker, alleen was die nu weer een stukje moeilijker gemaakt, namelijk ook woorden diagonaal. De puzzels waren nu verminderd tot een aantal van één hele grote puzzel en een doos met daarin vier verschillende puzzels met puzzelstukjes van verschillende groottes. Ze moesten het dus samen uitzoeken. De bouwgroep kreeg de opdracht om nu niet iets voor zichzelf te bouwen, maar samen iets groots te bouwen van de legoblokken die zij kregen. De kinderen hebben inmiddels heel goed door hoe het circuit werkt en vinden het te gek! 's Middags zetten ze al automatisch de tafels klaar en gaan ze in de goede groepen zitten zonder dat ik iets hoef te zeggen.
Op dinsdag kregen we nieuw gas dus konden we weer koken! Dat moest ook wel want de pesto moest nodig op, gelukkig was hij nog goed en ook hadden we natuurlijk lekkere groente gekocht in Masaka.
Omdat vorige week woensdag een feestdag was kon ik geen multiples in P3 doen. Daarom heb ik deze week op zowel woensdag als donderdag mijn rekenlessen besteed aan multiples (tafels dus). Ze hebben hun eigen tafel-vierkant gemaakt, zodat ze deze boven hun bed konden hangen en er zo altijd naar konden kijken en er zelfs over konden dromen ;)
In P2 gaf ik op donderdag Religion. Ik las eerst een verhaal voor over een arme boer die een brief schreef naar God om daarin te vragen om geld. Toen de postbode de brief las had hij zo met de man te doen, dat hij geld inzamelde en de brief terugzond naar de boer. De verwekingsopdracht: schrijf een brief aan God. De kinderen kregen allemaal een papiertje. Hierop mochten zij een brief schrijven aan God. Hier waren zij helemaal vrij in. Toen ik de briefjes thuis terug las, ontroerde mij dit wel. De briefjes waren vooral vertederend en nog zo puur, eigenlijk precies wat voor mij ‘het geloof’ inhoudt. Dus zonder alle gedoe die er van komt door volwassen mensen. De briefjes gingen over liefde, vertrouwen, steun, kracht en de vraag om iets te zijn of te worden of te krijgen. Een paar voorbeeldjes:
'Oh God, I want tob e a wise boy and give us food and something to drink. I want to be a pilot and I want to do the exams well this term with a good handwriting.'
'Dear God! I thank you for creating the world. I thank you for keeping us safe. But God, I ask you to give me knowledge and wisdom. And I am asking you another thing to pass my exams and to become bright.'
Vrijdag was er sportdag voor de upper primary klassen (P4 tot en met P7). Er wordt netbal (korfbal) gespeeld door de meisjes en soccer (voetbal) door de jongens. De hele week waren ze al aan het oefenen en trainen geweest op het schoolplein en het veld naast de school. Op sportdag was het tijd om de strijd aan te gaan met andere scholen uit de buurt. Dat wilde ik wel zien! Om 9 uur vertrokken we met alle kinderen richting het sportveld, ongeveer 10 minuten lopen langs de weg die van ons dorp naar Senge, een dorpje verderop. Het liep allemaal gigantisch uit. ALLE kinderen die deelnamen aan de wedstrijden werden opgemeten en gewogen op EEN weegschaal. Wat een bezienswaardigheid weer. Daarover gesproken waren wij natuurlijk ook niet onopgemerkt gebleven. De kinderen van de Bondekoschool zijn er natuurlijk wel aan gewend, maar anderen keken ons nieuwsgierig aan en na. Toen het Bondeko voetbal team als eerst moest spelen tegen een andere school bedachten Marloes en ik nog snel een aanmoedigingskreet terwijl er op het veld heel moeilijk werd gedaan of de teams wel gelijkwaardig waren in gewicht en lengte…
De yell: we are going to show the rest, that Bondeko is the best! Toen de wedstrijd eindelijk kon beginnen renden Marloes en ik het veld op om de jongens bij elkaar te roepen. Er moest natuurlijk wel even in een cirkeltje geyellt worden! Dit idee werd niet helemaal gesnapt en het koste even moeite en uitleg, en waarschijnlijk veel vreemde gezichten van mensen langs de zijlijn en de tegenstanders en de scheidsrechters, maar we kregen de yell eruit op ons eigen enthousiasme en aandringen. Daarna ook nog de meiden aangemoedigd bij het netbal op een ander veld. In de middag ging ik weer terug naar school om te eten en zodat ik de dag kon afsluiten met P2 met creative work: wc-rollen versieren en vervolgens vullen met rijst. Zo hadden we shakers gemaakt!
Na schooltijd ben ik met twee kinderen uit mijn klas meegelopen naar hun huis. deze wilden ze graag eens laten zien aan mij en ik vond het natuurlijk alleen maar reuze interessant en leuk om te zien! De kinderen zijn elkaars neef en nicht en wonen, samen met andere broers en zussen, bij hun oma, omdat hun ouders niet genoeg geld hebben om voor hun kinderen te zorgen en daarbij ook een huis te hebben, eten te kopen, etc. Het huis was best groot en er was veel ruimte omheen. De keuken, wc's en de douche bevonden zich, net als dit weekend, buiten. Ook hadden ze een kleine akker met bananenplanten en mais. Daarnaast bezaten ze nog enkele varkens en wat kippen.
Vrijdagavond zijn we langs de boerderij gelopen om weer wat spinazie te kopen. Ook wilden we met de man die hier verantwoordelijk voor is, maar ook als chauffeur dient als het gaat om vervoer naar het vliegveld, afspreken. De datum is doorgegeven en de prijs is afgesproken. Dat kwam wel even heel dichtbij voor ons allebei. Weer even een slikmomentje… Deze meneer is trouwens super vriendelijk en lacht overal om. Ook kan hij goed Engels praten. We kregen nog twee avocado's mee bij het weggaan die net geplukt waren. Die avond gelijk onze eerste zak spinazie gebruikt om aardappel-spinazie pannenkoekjes te maken (door Marloes). Ik had deze avond vrij, omdat ik de vorige twee dagen al gekookt had ;) Maar het was heerlijk! Al snel merkte ik dat ik hartstikke op was. toen ik na het eten namelijk even op bed ging liggen, ook door de hoofdpijn, was ik binnen enkele minuten vertrokken. Ik lag zó lekker. Om half 11 's avonds maakte Marloes mij wakker. Gaan we nog even zitten en overleggen voor ons volgende weekend of blijf je slapen? Het leek mij verstandig om er toch maar even uit te gaan. We hebben wat op tafel gezet, ik bananenchips en wat ananas en cola. Al snel was ik verdiept in alle foto's, want deze zet ik regelmatig over op de computer voor de zekerheid! Het is dan al soms sentimenteel om terug te kijken. Dat wordt nog wat als ik thuis ben.
Zaterdag was het weer tijd voor boodschappen in Kampala, omdat, vooral na ons weekend Masaka, de voorraadkasten toch wel echt leeg waren. Tevens zou het waarschijnlijk onze laatste keer zijn in Kampala in de zin van 'ons gebruikelijke boodschappen/etensdagje in Kampala'. Met dit in ons achterhoofd kozen we er toch voor om het net iets anders te doen dan voorgaande weken. We besloten om nog eens door de hoofdstraat te lopen 'Kampalaroad'. Hier stuitten we op een andere Javas. We lustten allebei wel een kopje koffie. Toen we op de heerlijke bank neerploften met uitzicht op de drukke straat bestelden wij koffie met, ja sorry, appelgebak. De vraag was nog: warm of koud? Lekker! Ondertussen konden we mooi alles in de gaten houden wat er buiten gebeurde langskwam. Na onze stop zijn we lopend richting Garden City gegaan voor onze boodschappen. Onderweg kwamen wij langs een hotel/restaurant die wij normaal gesproken vanaf de boda boda ook altijd zien. Dit trekt toch iedere keer onze aandacht, maar doordat we er altijd met volle vaart langsheen rijden hadden wij nog niet de gelegenheid gehad om er eens te kijken. Nu kwamen wij er lopend langs en besloten toch even stil te blijven staan bij het menu. Het zijn drie verschillende restuarants horend bij één hotel (Italiaans, Indisch en continentaal). Gezien het feit dat dit waarschijnlijk de laatste keer zou zijn, vonden wij het gepast om dan toch eens hier neer te strijken. De kaart van het Indische restaurant deed ons watertanden. Maar we vertelden de vriendelijke ober dat wij eerst nog even boodschappen zouden doen. Het was immers nog geen etenstijd. Dus liepen we weer door naar onze bestemming, Garden City. Er moest weer gepind worden, met oog op Jinja en de laatste week, brood gekocht worden (en daarbij ook afscheid genomen worden van de brooddame) en boodschappen gedaan. Iedere keer bij ons toiletbezoek in Garden City kwamen wij langs een vitrine met goed uitziend ijs. Met de laatste week in ons achterhoofd en er zoveel mogelijk uit willen halen besloten we eens te vragen om een ijsje. Best duur nog 8000 shilling voor twee bolletjes, maar ja, dachten we, dan hebben we het toch gedaan. Dus we namen plaats in de stoelen terwijl er twee bolletjes ijs (aardbei en mango) in een schaaltje geschept werden. Al bij onze eerste hap keken wij elkaar geschrokken aan. Dit was toch niet, zoals onze verwachting, erg lekker. Sterker nog, we wilden het niet eens opeten. We hadden immers al appeltaart gehad en dit was puur bedoelt omdat het er iedere week al zo lekker uitzag en dit te laatste kans zou zijn. Beschaamd en met neergeslagen blik heb ik 8000 shilling op tafel gelegd, hebben we tot drie geteld en zijn we heel snel opgestaan, kort geknikt en hard weggelopen. Got, wat was dat gênant zeg! Wij schaamden ons kapot voor deze actie, maar vonden het te zielig om eerlijk te zijn. Gelukkig zullen we ze toch niet weer zien, dachten we tijdens het weglopen.
Na de boodschappen liepen we terug naar het restaurant terwijl we ondertussen genoten van de omgeving waar we liepen en met het idee dat we een lekkere curry zouden gaan eten. Eenmaal aangekomen zeg ik al tegen Marloes, 'Goh, de tafelkleden zijn er van afgehaald, wat raar.' Al snel komt de bewaker naar ons toe gelopen. volgens haar waren ze met pauze. Om 6 uur gingen ze weer open. Automatisch ging mijn blik naar mijn horloge, 'het is vijf uur...', zeg ik tegen Marloes, 'Wat doen we nu?'. We besloten om bij het continentale restaurant te gaan zitten (want verder was alles gewoon open) om daar in ieder geval te kunnen zitten en wat te drinken. Ook keken we het menu maar even door. Alles ging een beetje vreemd, ook onze serveerster was erg vriendelijk maar iets te welwillend, of zo. Toen we aangaven iets te willen drinken, als indirecte aanwijzing van we willen de kaart wel even zien, zei ze: Oké, wat dan? 'Eh, nou wat hebben jullie?' (kaart? menu? hint hint hint). Waarna ze begon op te sommen wat er zoal is. Nou oke, doe maar een Nile biertje voor mij dan en een mango-sap voor Marloes. Nog snel veranderde ze van gedachte of er ook ananassap was en of dat ook goed was. Maar even later kreeg ze toch mango-sap. Hij was overigens wel héél erg lekker en écht vers gemaakt. De prijzen waren wel duur van het eten en we waren nog steeds aan het wachten op het andere restaurant. Dus besloten we een klein voorgerechtje te nemen. Soep voor Marloes en Calamaris in tomatensaus voor mij. We stelden meer vragen, maar het werd meer opgevangen als bestellingen dus al snel hadden we ons voorgerecht voor onze neus staan. Maar ook deze smaakten boven verwachting goed! Het werd steeds gekker en tegelijk ook beter. Heel vreemd allemaal. Maar het was dus mogelijk om van alle restaurants te eten. Dus lieten we de menukaart van de pizzaria ook maar aankomen. Ze hadden een echte steenoven dus dat zouden ook wel goede pizza's moeten zijn, dachten we. We kozen twee lekkere pizza's uit en vroegen of deze half-half gedaan konden worden, zodat we één grote pizza konden delen. Wonder boven wonder waren al onze wensen te vervullen en werd ons bezoek, aan wat wij dachten een mislukte poging om eens iets anders te proberen, uit op een succesverhaal! We konden zelfs ingrediënten wijzigen en zo zelf onze pizza samenstellen. En hij was HEERLIJK. De prijs bleef hierdoor ook binnen het budget. Een heel raar maar geslaagde avond. Jammer dat we op tijd bij de taxiplaats moesten zijn, zeiden we tegen elkaar, anders hadden we zelfs nog wel willen blijven na zitten!
Nu is het zondagavond inmiddels en hebben Marloes en ik voor volgend weekend een kamer geboekt in Jinja voor twee nachten. Zaterdag willen we gebruiken om onze koffers beginnen in te pakken. Zondag gaan we naar Jinja, een (toeristische) plaats op twee uur afstand rijden van Kampala. De plaats is heel bekend geworden omdat het prachtig gelegen aan de Nijl ligt en hier dus allerlei activiteiten te doen zijn, zoals raften, kajakken, ziplinen, bungeejumpen… ik denk dat jullie zo wel een beetje een beeld erbij hebben. Maar goed, we willen dit gebruiken als ‘afsluiting’ van onze tijd in Uganda. We gaan op maandag raften en op dinsdag 2 uur paardrijden (yes !!!). We verblijven in Holland Park, je kunt het opzoeken op internet want het heeft een eigen site. We hebben telefonisch contact gehad en het klonk super. We worden goed opgevangen en er is genoeg te doen en te zien! Ook willen we even tot rust komen (naast onze wilde activiteiten dan) aan het zwembad met een boek en genieten van de natuur en rust om ons heen. Ja, daar kijk ik wel naar uit! Als we woensdag weer terug in ons huis zijn, willen we alles opruimen en klaarmaken, zodat we donderdag heel relaxed kunnen afsluiten. We worden ongeveer 12 uur ’s middags opgehaald. Misschien kunnen we nog even langs school als we dat willen.
Ik ga nu écht stoppen! De rest van de verhalen komt later wel! Of misschien is de eerst volgende keer wel een live verslag! Echt gek hoor… Iedere keer als ik er aan denk of het hardop zeg, voel ik een raar gevoel in mijn hart en buik. Ik heb zo’n warm gevoel gekregen hier op de Bondekoschool en het heeft echt een plaats in mijn hart.
Weraba! Doei! Heel raar, maar tot over 11 dagen Nederland...
-
17 Juli 2016 - 22:38
Richard:
Wat een uitgebreid en indrukwekkend verslag weer. Zoals je ook schrijft over de lesprogramma's heel leerzaam voor de kinderen maar ook voor jou.Ik hoor wel dat je je nog steeds verbaasd en dat Afrika in je hart zit! Veel plezier komend dagen nog. Nu ook tijd om te genieten en af te bouwen -
17 Juli 2016 - 23:28
Annet:
Je hebt weer heel wat beleefd hoor en leuk geschreven. Geniet nog van de laatste dagen en een goede terugreis.
Groetjes en tot ziens -
18 Juli 2016 - 00:36
Yvonne :
Oooh.. Ik blijf maar zuchten bij jouw verhalen. Zelfs ik had even een brok in de keel toen je schreef over die kerkdienst.. "En ik was d'r niet eens bie".. Haha... Prachtig verhaal ook over de kip.. Dat die jongen dan extra blijft slapen omdat dan de volgende dag de kip geslacht moet worden. En in de bus of auto met dat pakje drinken.. Dat je dan naar even je oorbel pakt om een gaatje te prikken.. Ik zie het voor me. En dat er dan een jongen van 8 jaar op je schoot gedeponeerd wordt Hahahahaa.. Het kan allemaal zo in de film. Wil je trouwens nu zeggen dat je ook uitjes eet? En een kippenpootje? En levertjes? Echt??
Heel veel plezier deze laatste dagen. Koester ze!!!
Dikke kus X
Yvonne
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley